Та сүүлийн үед хит болоод буй Либертари үзлийн талаар дуулсан байх. Энэ нь хувь хүний амьдрах эрх, эрх чөлөөтэй байх эрх, өмчтэй байх гэсэн “бурханаас заяасан” үндсэн эрхүүдийг ямар нэг гадны нөлөө бүхий “муу” хүчин зүйлээс хамгаалахын тулд орших учиртай төрийн эрх мэдлийг хамгийн бага түвшинд байлгаж, хүний эрх чөлөөг хамгийн дээд түвшинд байлгах нь зүйтэй гэсэн номлол дээр тогтсон үзэл баримтлал юм. Ерөнхийдөө, либертари үзэлтнүүд социализм, коммунизм гэх зэрэг нийгмийн зохион байгуулалтын хэлбэрийн сул талыг хүчтэй шүүмжилдэг гэж ойлгож болно. Фредерик Бастиа нь Францын улс төрч, эдийн засагч байсан бөгөөд мөн либерал онолчид тооцогддог. 1850 онд хэвлэгдсэн The Law буюу Хууль бичвэр нь түүний хамгийн алдартай бүтээлийн нэгт ордог байна. Ингээд түүний зохиол/бичвэрийнх нь дотор агуулгыг өөрийн ойлгосноор буулгах гээд оролдоё.
Бастиа хуулийг тодорхойлохдоо, “Хууль бол хууль ёсоор хамгаалагдах ёстой хүмүүсийн жам ёсны эрхийн байгууламж юм” гэсэн. Жам ёсны эрх гэдэг нь дээр дурдагдсан 3 эрх. Хуулийн зорилго бол ердөө энэ. Хүн бүрт адил тэгш эрхийг бурханаас бидэнд заяасан, тэрнээс хэн нэгэн хуульч, улс төрчид хууль нэртэй цаасан дээр тэдгээрийг бичсэнээр үүсээд бий болчихсон юм биш. Зохиомол хууль тогтоомжоос дээгүүр хүчин чадал бүхий анхдагч хүчин зүйлийг хүмүүс бид албан ёсоор тунхаглан, баталгаажуулж, түүнийг зөрчигдөхөөс сэргийлсэн нь жинхэнэ хууль, түүний үүсэл, хуулийн амин сүнс байх учиртай юм. Гэтэл өнөөдөр хууль завхарчээ, хулгайч тонуулчдын хүслээ хангах зэвсэг болон хувирчээ, хууль тэднийг өөрөөсөө төрүүлэн гаргаж байна гэдгийг Бастиа ёс суртахуунт хүмүүст зарлан тунхагласан.
Ер нь хууль, түүнийг үйлдвэрлэгч “төр” хэмээх зүйл хаанаас бий болов? Либертари үзэлтнүүдийн хувьд төр бол хэнд ч хэрэггүй зүйл, төрийн эрхэнд гарсан хүмүүс бусдын хөдөлмөрөөр амиа зогоодог, бас болоогүй илүү ихийг авахын тулд элдэв янзын татвар нэхдэг, хүчирхийлдэг, албаддаг гэдэг. Гаргалгаа нь зөвхөн хүний эрх, эрх чөлөөг зөрчигдөхөөс хамгаалах зорилгоор төрийг бий болгож болно гэх үзэл. Гэтэл тэрхүү үүрэг хүлээсэн, иргэдэд үйлчлэх учиртай төр нь 19-р зууны Францад үндсэн зорилгоосоо хальж, няцсан байсан нь Фредерик Бастиаг Хууль гэж юу вэ, Өмч гэж юу вэ, Хуулийн завхрал гэж юу вэ, Хуульчлагдсан дээрэм гэж юу вэ, түүний үр дагавар нь юу вэ, бас хэрхэн таних вэ, Социализм, социалистууд яагаад новш вэ гэдгийг тодорхойлоход хүргэжээ. Бүр манай хуульчдын бурханчлан шүтэх нь холгүй байдаг Францын хуульч, сэтгэгч Шарьл Луй Монтескьёгийн хуулийн талаарх үзэл баримтлалыг Ф.Бастиа нь социалист үзэл баримтлалтай адилтгаж, шүүмжилсэн. Ер нь либертари үзэлтнүүд хуульчдад сөргөөр хандах нь бий гэлцдэг. Учир нь нэгдүгээрт, тэд нийгэмд баялаг бүтээдэггүй, хоёрдугаарт, төрөөс, улс төрчдөөс хэт их хамааралтай, тэдний хүслийг гүйцэлдүүлэгч нь болдог, гуравдугаарт, тэд хүн ёсоос илүү хууль ёсыг удирдлага болгодогтой холбоотой юм. Гаргасан үндэслэлүүдийг нь та чухам Фредерик Бастиагийн “Хууль” гэх бүтээлээс нь олж авах болно.
Монголын либерал, либертари үзэлтний төлөөлөл тус бүтээлийн талаар өөрийн үзэл бодлыг Масс телевизийн “Түүхийг өөрчилсөн номнууд” нэвтрүүлгээр дамжуулан хуваалцаж байна. Тус номыг Монголын Либертари сангаас эрхлэн хэвлүүлсэн бөгөөд 2015 оны 10-р сард Интер номын дэлгүүрт 2200 төгрөгөөр худалдаалагдаж байв.
Comments