Номын сангийн тухай бодол, мэдэхгүй хүмүүст мэдээлэл

Би оюутан байхдаа анх өөрийн суралцаж байсан сургуулийнхаа номын санд бүртгүүлж, уншигчийн карт нээлгэж байлаа. Дараа нь төд удалгүй нэгэн сүмийн дэргэдэх номын санд уншигчаар бүртгүүлж байв. Харин сургуулиа төгсчихөөд өөр, арай том номын санд бүртгүүлсэн удаатай. Оюутан болсноос хойш нийтдээ 3 төрлийн номын санд бүртгүүлж, үйлчлүүлсэн болж таарав. Сүүлийнхийг нь тодруулбал, Монголын их зохиолч Д.Нацагдоржийн нэрэмжит гэх Улаанбаатар хотын төв номын сан юм. Төв гэсний учир нь нийслэлийн хэмжээнд ганц байдаг номын сан гэсэн утгатай юм болов уу даа, гэхдээ бас хөөрхөн хэд гурван салбартай юм билээ шүү, би очиж үзээгүй.

Тэгэхээр энэхүү номын сангийн талаар жаахан мэдээлэл хүргэх гэсэн юм, орж байгаагүй, үйлчлүүлж байгаагүй хүмүүст гэсэн үг л дээ. Мэдээж байгаа шүү дээ, гайхах юун. Би л гэхэд Үндэсний төв номын санд өнөөдөр орж үзээгүй л явж байна.

Түүхийг нь товч сөхвөл, тус байгууллага анх 1980 онд байгуулагдаж байжээ. Өдийг хүртэл гадна, дотны байгууллагуудын хандив тусламжаар оршин тогтнож ирсэн бололтой гэмээр мэдээлэл эх сайт дээр нь байна. Саяхан шүү дээ, 1 жилийн өмнө байна уу, төв байр нь ашиглалтын шаардлага хангахаа больсон, засвар үйлчилгээ хийх шаардлагатай, гэвч төсөв мөнгө байхгүй гээд хэсэг хаалгаа барьсан санагдаж байна.

Танилцуулгыг цааш үргэлжлүүлбэл, фонд нь өдгөө ойролцоогоор 500 мянган номтой болсон гэнэ. Бас уншлагын 2 танхимтай. Нэг танхим нь үйлчлүүлэгчдийг багаар ажилла гэсэн шиг ширээнүүдээ хоёр, гурваар нь нийлүүлж байрлуулсан, харин нөгөө танхим нь дунд сургуулийн хичээлийн кабинет шиг зохион байгуулалттай юм билээ. Бас номын катологиор нь ялгаж, танхимаа 2 хуваасан. Миний л анзаарснаар А танхим нь арай дээр. Учир нь уншигчид сайндаа л 1 ширээн дээр 2-оор суух учир хоорондоо нийлээд юм яриад байх нь бага, бас цэвэрхэн харагддаг.

Манайхан л болсон хойно үндсэн ажлаа хийхгүй, элдэв юм ярьж шивнэлдээд л, эсвэл аман дотроо, шүлстэйгээ хольж уншаад л эсвэл гар утасны камераар чаг чаг гээд л номын хуудасны зураг аваад байна. Түүндээ зарим нь ер санаа зовохгүй шинжтэй. Аз болж номын санч эгч нар тэднийг энэ үед нь загнана, аа гэхдээ л нэг загнуулаад асуудал шийдэгдэхгүй гэдгийг чи, би мэднэ шүү дээ. Үйлчлүүлэгчдийн дийлэнх нь дунд сургуулийн сурагчид. Ажлын өдрөөр номын сангийн ачаалал харьцангуй их, амралтын өдрөөр бага байдаг нь надад ажиглагдсан.

Номын сонголтын тухайд ерөнхийдөө гайгүй. Бүр сүүлийн үеийн л ном биш бол тэнд өргөн хэрэглээний номнууд байгаа. Урьдчилаад энэхүүсайтаар нь ороод, хайж буй номоо байгаа эсэхийг мэдэх боломжтой. Гэхдээ сайтыг нь харахад л царай муутай, шинэчлэл байнга хийгддэг эсэх нь эргэлзээтэй байгаа биз?

Тохь тух, аюулгүй байдлын хувьд энгийн. Нийслэлийн, төрийн харьяалалтай нийтийн үйлчилгээний байгууллага гэж бодохоор бас үүнээс илүү зүйл шаардах хэрэггүй мэт. Бас хөөрхөн энд тэндгүй хяналтын камер зоолттой харагдсан шүү. Ариун цэврийн өрөөний хувьд, үгүй яах вэ бас л энгийн, гэхдээ цэвэрхэн биш, болхи.

Номын сангаар үйлчлүүлэх гэсэн хүмүүсийн хувьд гол асуудал нь номын фондын том жижгээс гадна ажиллах цагийн хуваарь байдаг билээ. Тэгвэл тус номын сан нь ажлын өдрүүдэд 09:00-20:00 цагийн хооронд, амралтын өдрүүдэд 10:00-19:00 цагийн хооронд ажиллана гэхээр боломжийн байна шүү.

Уншигчаар бүртгүүлэхэд:

• Насанд хүрэгчид – 5000₮ Бүртгүүлэхдээ иргэний үнэмлэх, ажлын үнэмлэх эсвэл оршин суугаа хорооны тодорхойлолт авчирна. Ингээд 1 жилийн хугацаатай уншигчаар бүртгүүлэх бөгөөд түүнийг сунгуулахад 3000₮ хэрэгтэй.
• Оюутан – 5000₮ Бүргүүлэхдээ иргэний үнэмлэх, оюутны үнэмлэх эсвэл сургуулийн тодорхойлолт авчирна. Сунгалт хийлгэхэд 3000₮.
• 6-12 дугаар ангийн сурагчид – 2000₮ Бүртгүүлэхдээ төрсний гэрчилгээ эсвэл иргэний үнэмлэх, мөн сурагчийн үнэмлэх эсвэл сургуулийн тодорхойлолт авчирна. Сунгалт хийлгэхэд 1000₮.
• 1-5 дугаар ангийн сурагчид – 1000₮ Бүртгүүлэхдээ төрсний гэрчилгээ, мөн сурагчийн үнэмлэх эсвэл сургуулийн тодорхойлолт авчирна. Сунгалт хийлгэхэд 500₮.
• Ахмадууд буюу эрэгтэй 60, эмэгтэй 55 нас хүрсэн хүмүүс – 2000₮ Бүргүүлэхдээ иргэний үнэмлэхээ авчирна. Сунгалт хийлгэхэд 1000₮.
• Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд – 1000₮ Бүртгүүлэхдээ иргэний үнэмлэх, группын дэвтрээ авчирна. Сунгалт хийлгэхэд 1000₮ хэрэгтэй.

Ингээд уншигчаар бүртгүүлэхэд танаас эдгээр баримт бичгийн хуулбарыг авахаас гадна, зургийг чинь авч номын сангийн бүртгэлийн системд оруулна. Мөн танд хувийн дугаар бүхий 5 оронтой код өгөх бөгөөд тэрхүү кодыг номын сангаар орж, гарахдаа компьютерт оруулж байна. Ингэж байж жишээ нь ном сонгож авч унших эсвэл гэртээ түүнийг авч явах эрх үүсэх ажээ. Мөн компьютер дээр сууж, интернэтээр үйлчлүүлэхэд ашиглагддаг.

Хэрэв та гэрээр ном авч явна гэвэл 1 номыг хоногийн 300 төгрөгөөр тооцож, давхар таны иргэний үнэмлэх эсвэл төрсний гэрчилгээг эх хувиар нь авч үлдэнэ. Хоногийн 300₮ гэхээр гайгүй байгаа биздээ? Бусад номын сангуудад чухам хэд байдгийг хэлж мэдэхгүй юм.

Тус номын сангийн дэргэд буюу байранд нь Америк соёл мэдээллийн төв байрладаг юм билээ. Бараг жижигхэн, тусдаа номын сан, танхимтай. Тэгээд тэнд нь ойр ойрхон сонирхолтой арга хэмжээ болдог харагдсан. Ялангуяа англи хэл сурч байгаа нөхдүүдэд ээлтэй газар байна билээ шүү. Энэ төвийн талаар дараа бичнэ.

Тэгэхээр ийм л байна даа. Хэрэв та ном унших гэтэл гэрт чимээ шуугиантай, эсвэл ном авах гэхээр санхүүгийн хувьд бэрхшээлтэй байвал зүгээр л аль ойр байрлах нийтийн номын санд хандаарай. Би дөнгөж сая танд Д.Нацагдоржийн нэрэмжит Улаанбаатар хотын төв номын сангийн тухай мэдээлэл хүргэлээ шүү дээ.